تابلو برق صنعتی در صنایع تولیدی و کارخانجات نقش بسیار مهم و حیاتی را ایفا می‌کند. تابلو برق باعث نظم و ارتباط صحیح میان اجزای یک سیستم برقی می‌شود. ضمن اینکه باعث ایجاد ایمنی در محیط کار نیز می‌شود.
تابلو برق صنعتی در مکان‌هایی همچون ایستگاه‌های توزیع، ایستگاه‌های برق، ایستگاه‌های مبدل، ساختمان‌های تجاری و سازمانی، کارخانه‌های صنعتی، پالایشگاه‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. با درنظر داشتن اینکه کاربرد و استفاده از تابلو برق در صنعت بسیار گسترده است، لازم است که مدیران و مهندسین برق فعال در عرصه‌ی صنعت آشنایی کافی با این تابلوها را داشته باشند.
انواع تابلوهای تولیدی توسط شرکت نیرو گستر ویانا
1-تابلو برق چنج آور
به زبان بسیار ساده تابلو برق چنج آور، تابلو برقی است که بتواند به‌صورت اتوماتیک بین دو ورودی برق جابجایی ایجاد کند.
فرض کنید از یک ups یا ژنراتور اضطراری استفاده می‌کنید، با قطع برق شهر به‌صورت خودکار ورودی برق از برق شهری به برق ژنراتور اضطراری یا ups جابه‌جا می‌شود.
در واقع از دو منبع ورودی یک خروجی داریم که در صورت عدم اتصال هر کدام، از ورودی دیگر استفاده می‌شود.
در اصطلاح علمی این تابلو برای سنکرون یا پارالل کردن برق شهر با یک نوع ورودی دیگر کاربرد دارد و خاصیت این نوع تابلو برق این است که هیچ‌وقت قطعی برق نخواهید داشت.
به تابلو برق چنج آور، تابلو ATS (Automatic Transfer Switch) یا AMF (Automatic Mains Failure) نیز گفته می‌شود، با این تفاوت که تابلو AMF دارای سیستمی برای کنترل دیزل ژنراتور است ولی تابلو ATS فقط المان‌هایی برای کنترل بریکر یا کنتاکتور های تابلو برق چنج آور دارد.
2-تابلو برق سلول فشار ضعیف
تابلو برق سلول فشار ضعیف به‌صورت ایستاده و با ستون‌های شرکتی به سبک تابلوهای ریتال (در اصطلاح تابلو طرح ریتال) با IP معین (طبق درخواست مشتری و با توجه به محیطی که تابلو در آن نصب میگردد) ساخته می‌شود.
در این سبک از تابلوها روبندها به‌صورت پیچ خروسی یا لولایی طبق استانداردهای مربوطه جهت عدم دسترسی به اجناس و نقاط برق‌دار استفاده میگردد. اسکلت این تابلوها جهت دسترسی آسان برای نصب و راه‌اندازی و تعمیر و نگهداری با دو درب به‌صورت درب جلو و درب پشت ساخته می‌شود.
جهت رعایت IP تمام درب‌های تابلو با نوار فوم تزریق‌شده و یا اسفنج‌های پشت چسب‌دار مخصوص کاملاً آب‌بندی میگردد. تمامی اجناس با توجه به نقشه جانمایی اولیه قبل از ساخت به تائید مشتری می‌رسد و با فواصل مناسب به‌وسیله‌ی پیچ و مهره به صفحه متصل میگردد.
در این تابلوها ورق مورداستفاده از نوع روغنی ورق ۵/۱ یا ۲ با توجه به سفارش و قطعات مورداستفاده داخل تابلو است. رنگ استفاده‌شده از نوع پودری الکترواستاتیک ۷۰۳۵ یا ۷۰۳۲ با میکرون رنگ استاندارد با توجه به سفارش مشتری است.
3-تابلو برق خازنی
برای درک بهتر تابلو برق خازنی ابتدا باید با مفهوم بانک خازنی آشنا شویم. مجموعه‌ای از خازن‌های کنار یکدیگر که برای اصلاح ضریب توان شبکه استفاده می‌شوند را بانک خازنی میگویند.
اهمیت برق در صنایع بزرگ و کوچک امروزی غیرقابل انکار است بنابراین مدیریت و استفاده بهینه امری بسیار مهم است.
وجود توان ری اکتیو در سیستم باعث کاهش توان مؤثر موجود در شبکه و کاهش عملکرد تجهیزات می شوند و این یعنی افزایش هزینه‌ها، بنابراین برای جبران این هزینه‌ها و افزایش توان موجود در تجهیزات نیاز است از بانک خازنی در تابلو برق استفاده کنیم.
موتورها، وسایلی که دارای سیم‌پیچ هستند، ترانسفورمرها و هر وسیله‌ای که در خود سلف (سیم‌پیچ) دارد باعث ایجاد ری اکتیو می‌شود که ری اکتیو هم مانند توان اکتیو در صورتحساب مشترک محاسبه می‌شود، بانک خازنی باعث می‌شود توان ری اکتیو وارد شبکه نشود.
4-تابلو ستاره مثلث
موتورهای سه فاز در هنگام راه‌اندازی در زیر بار به جریانی حدود ۵ الی ۶ برابر جریان نامی نیاز دارند. این جریان در موتورهایی با کیلووات بالا به تأسیسات برقی آسیب رسانده و سبب سوختن لوازم حفاظتی، کلیدها و کنتاکتورها یا کاهش عمر مفید آنها میگردد.
یکی از بهترین راه‌حل‌ها و همچنین مقرون به صرفه راه‌ها استفاده از تابلو ستاره مثلث جهت کاهش جریان راه‌اندازی می‌باشد. در این سبک از راه‌اندازی موتورها جریان به ۳/۱ کاهش می‌یابد.
به این صورت که در لحظه راه‌اندازی اتصال سربندی موتور U V W ابتدای کلاف (اصطلاحاً ورودی کلاف‌های سیم‌پیچ) و U1 V1 W1 انتهای کلاف (اصطلاحاً خروجی سیم‌پیچ) به‌صورت اتصال ستاره (کنتاکتور ستاره) راه‌اندازی شده و زمانی که گشتاور به تقریباً ۸۰ درصد گشتاور نامی رسید (زمانی حدوداً ۳ ثانیه) کنتاکتور ستاره از مدار خارج و با وصل شدن کنتاکتور مثلث جریان حدوداً به یک‌سوم جریان راه‌اندازی تقلیل پیدا می‌کند.
5-تابلو برق پیانویی (تابلو برق میز فرمان)
این دسته از تابلوها صرفاً به دلیل طراحی ارگونومیک برای دسترسی آسان اپراتور به کلیدهای فرمان و پنل های کنترلی خطوط تولو یا دستگاه‌ها ساخته می‌شود. این تابلوها دارای سه بخش به هم متصل است که در ادامه این سه بخش را به شما معرفی خواهیم کرد.
6-تابلو برق کارگاهی
در کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی کوچک و بزرگ، پروژه‌های کارگاهی نظیر ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری در حال ساخت و یا کارگاه‌های موقت برای تجهیز و ایمن کردن و دسترسی آسان و استاندارد به برق، از تابلو برق کارگاهی استفاده می‌شود.
این تابلوهای خروجی‌های متفاوت و متنوعی نسبت به محل قرارگیری و نوع فعالیت و تجهیزات مورد استفاده در کارگاه دارند.
تابلو برق کارگاهی علاوه بر تقسیم جریان ورودی بین تجهیزات و تأمین میزان جریان موردنیاز وظیفه حفاظت در مقابل اتصال کوتاه، اضافه‌بار، جریان‌های نشتی و … را نیز بر عهده دارد.
بدنه‌های این تابلوها می‌تواند از فلز، کامپوزیت و ABS جهت مقاومت در برابر شرایط جوی باشد و همچنین ابعاد آن بستگی به تجهیزات و شرایط کارگاه دارد.
منظور از تجهیزات مورد استفاده در کارگاه، دریل، فرز، جوش و سایر وسایل برقی موردنیاز در پروژه است. تابلو برق‌های کارگاهی می‌توانند هم ثابت و هم متحرک باشند تا در مواقع لازم بتوان آن را جابه‌جا کرد.
تابلو برق‌های کارگاهی به دلیل استفاده در سه فاز ۴۰۰ ولت و تک فاز ۲۳۰ ولت جزو تابلوهای فشار ضعیف LB در نظر گرفته می‌شوند.
این نوع تابلوها صرفاً برای تغذیه‌ی آسان و ایمن دستگاه‌های برقی ساخته می‌شوند و از ساده‌ترین نوع تابلوها محسوب میگردد که متشکل از انواع فیوزها (تک فاز، سه فاز) و انواع پریزهای تک فاز و سه فاز جهت اتصال آسان‌تر (با توجه به دستگاه‌های خروجی) و ترمینال‌های ریلی جهت اتصال مستقیم کابل‌های خروجی و ورودی است.
با توجه به مقررات جدید در بعضی از پروژه‌ها باید از کلید محافظ جان نیز به‌عنوان کلید اصلی استفاده کرد (جهت حفاظت بیشتر)
بدنه تابلوها با توجه به شرایط محیطی و آب‌وهوا قابل‌تغییر است که از انواع آن به بدنه فلزی به همراه رنگ الکترواستاتیک و بدنه کامپوزیت و بدنه ABS میتوان اشاره نمود. طرح، تعداد خروجی و پریزها با توجه به سفارش مشتری قابل‌تغییر است.
7-تابلو برق فرمان
این نوع تابلوها سهم بسزایی جهت کنترل موتورهای سه فاز و تکفاز دارد و همچنین کاربرد بسیاری در زمینه ی صنعت و کارخانجات تولیدی و … را دارا می باشد. مدارهای مختلفی در تابلوهای برق فرمان استفاده میگردد که به عنوان نمونه میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- راه اندازی مستقیم با کنتاکتور و مدار فرمان کنتاکتوری (انواع شاسی های استپ استارت و کلید گردان)
- مدارهای ستاره مثلت به همراه مدار فرمان کنتاکتوری و یا با مدارات تایمرهای ستاره مثلث
- راه اندازی با PLC و رله های مربوطه و رله های کمکی
- راه اندازی با درایو (اینورتر)
- راه اندازی با سافت استارتر
- راه اندازی با کمک مدارات الکترونیک قدرت شامل IGBT و مدولاسیون هایی نظیر PWM و SPWM
قابل ذکر است روش های ۴ و ۶ قابلیت تغییر دور و گشتاور را نیز دارا می باشد. لازم به ذکر است که این نوع تابلوها با توجه به نوع درخواست متقاضی و بر حسب نیاز مصرف کننده طراحی می گردد.
8-تابلو برق استخری
تابلو برق استخری یک از انواع تابلو برق صنعتی است که امروزه استفاده از آن در استخرها به یک نیاز تبدیل‌شده است. این نوع تابلو برق‌ها امکانات مختلفی را دارا هستند و بدون شک استفاده از آنها می‌تواند کیفیت بهتری را برای استخر شما به وجود آورد.
تابلو برق استخری طبق سفارش شما برای بهره‌برداری در استخر با قیمت مناسب طراحی و ساخته‌شده و عرضه میگردد. این نوع تابلو برق، دارای سه پمپ تصفیه آب، پمپ جکوزی و پمپ تخلیه استخر است که به فروش می‌رسد.
از دیگر ویژگی‌های تابلو برق استخری میتوان به چراغ، ساعت و کلید محافظ جان برای نشتی برق اشاره کرد که در این دستگاه برای کارکرد بهتر تعبیه‌شده است. در ادامه به معرفی بیشتر این نوع تابلو برق خواهیم پرداخت.
9-تابلو برق صنعتی
تابلو برق صنعتی در صنایع تولیدی و کارخانجات نقش بسیار مهم و حیاتی را ایفا می‌کند. تابلو برق باعث نظم و ارتباط صحیح میان اجزای یک سیستم برقی می‌شود. ضمن اینکه باعث ایجاد ایمنی در محیط کار نیز می‌شود.
تابلو برق صنعتی در مکان‌هایی همچون ایستگاه‌های توزیع، ایستگاه‌های برق، ایستگاه‌های مبدل، ساختمان‌های تجاری و سازمانی، کارخانه‌های صنعتی، پالایشگاه‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. با درنظر داشتن اینکه کاربرد و استفاده از تابلو برق در صنعت بسیار گسترده است، لازم است که مدیران و مهندسین برق فعال در عرصه‌ی صنعت آشنایی کافی با این تابلوها را داشته باشند.
10-تابلو برق سه فاز
تابلو برق سه فاز کاربرد گسترده‌ای در صنایع، سازمان‌های تجاری و سازمانی، کارخانجات و… دارد. تابلو برق محفظه‌ای برای نصب و سیم‌بندی تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی است که تمام کلیدها و قطعات کنترلی و حفاظتی و همچنین نمایشگرهای ولتاژ، جریان، فرکانس، توان و… بر روی آن نصب می‌شود ضمن اینکه تابلو برق باعث جلوگیری از وارد شدن شوک الکتریکی به اپراتور تجهیزات و همچنین حفاظت از تجهیزات داخلی آن در مقابل تأثیر عوامل محیطی نیز می‌شود.
11-تابلو برق ساختمان
تابلو برق ساختمان از اجزای مهم و ضروری یک مجتمع مسکونی یا تجاری است. وظیفه‌ی آنها حفاظت از مدارها و مدیریت توزیع برق در ساختمان است یک تابلو برق از مجموعه تجهیزات کنترلی و حفاظتی مانند کلیدهای مغناطیسی، کلیدهای اتوماتیک، محافظ جان، رله‌های کنترلی و نمایشگرها تشکیل شده است این تجهیزات از مدارهای برق در مقابل اضافه بار، اتصال کوتاه، برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری می‌کنند.